Gunningsformule kiezen
- Jeroen van Duijvenvoorde
Analytics
Negometrix3 heeft op dit moment 8 formules ter beschikking gesteld voor de inkoper om de winnende offerte te bepalen. De volgende formules zijn beschikbaar:
Deze formules grafisch weergeven? Klik hier voor de formule simulator)
Formules instellen
Te vinden en in te stellen zijn de formules onder het tabblad Vragenlijsten:
Vragenlijsten > Instellingen (achter gewenste vragenlijst) > Vinkje zetten bij Gewogen > Formule via dropdown kiezen
Dit stelt de inkoper in staat om op veel verschillende manier te wegen. Aan de andere kant kunnen al deze formules wat abstract overkomen. Hieronder worden de belangrijkste punten per formule uitgelegd. Daarnaast zijn er een aantal dingen goed om te weten:
Kwaliteitsscore: Kwaliteit in Negometrix3 wordt altijd uitgedrukt in percentages. De maximale score in punten verkrijgt 100%, elke lagere score wordt berekend aan de hand van de verhouding die de inkoper heeft vastgesteld. Bij nagenoeg elke formule wordt kwaliteit dan ook berekend aan de hand van [weging kwaliteit x behaalde punten kwaliteit].
Weging: In sommige formules is er sprake van WQ (Weging kwaliteit) en WP (Weging prijs). Deze zijn toegevoegd aan de formule om een specifieke verhouding tussen kwaliteit en prijs weer te geven.
Value for Money 50/50
Bij de Value for Money 50/50 wordt het kwaliteitspercentage door de prijs gedeeld. De formule gaat echter wel altijd uit van een evenredige verhouding tussen kwaliteit en prijs. Dat wil zeggen dat een 10% hogere kwaliteit een 10% hogere prijs rechtvaardigt.
Omdat de uitkomst erg klein kan worden (vooral bij een hoge prijs), kan door de inkoper een constante worden toegevoegd die de uitkomst leesbaarder maakt. Deze constante geeft de beste uitslag als deze in de buurt van de verwachte inschrijfprijs ligt (waardoor de uitkomst rond de 1 komt te liggen). De partij met uiteindelijk de hoogste score wint.
De voordelen van deze formule zijn:
De formule is gemakkelijk uit te leggen
Voelt intuïtief aan
De nadelen van deze formule zijn:
Er kan geen prijs/kwaliteit verhouding worden ingevoerd
NX Utility Index
De NX Utility Index lijkt erg op de Value for Money 50/50. Ook hier wordt het kwaliteitspercentage gedeeld door de prijs. De partij met het hoogste indexcijfer levert de meeste kwaliteit per euro en is dus de winnaar.
Het verschil met de Value for Money 50/50 formule zit hem in de prijs/kwaliteit verhouding. Deze formule laat het wel toe om een verhouding in te stellen. Dit maakt de formule lastig(er) om te ontcijferen. Desondanks voelt deze formule erg intuïtief aan. Bij een 50/50 verhouding rechtvaardigt een 10% hogere kwaliteit een 10% hogere prijs. In geval van twee leveranciers, waarbij één (leverancier A) bij een prijs/kwaliteit verhouding van 40% / 60% en de ander bij een prijs/kwaliteit verhouding van 50% / 50% (leverancier B), dan scoort leverancier A met een 10% hogere kwaliteit en een 15% hogere prijs exact dezelfde score als leverancier B bij een 50/50 verhouding.
De voordelen van deze formule zijn:
De formule voelt intuïtief
Er kan een prijs/kwaliteit verhouding worden ingesteld
De nadelen van deze formule zijn:
Op het eerste oog ziet de formule er lastig uit
Gewogen factor methode
De gewogen factor methode heeft twee vooraf ingestelde variabelen nodig, namelijk de zogeheten Psetmax en Psetmin. Tussen deze twee bedragen worden de prijspunten geïnterpoleerd. Is het ingediende bedrag hoger dan Psetmax, dan ontvangt de aanbieder 0 punten. Is het ingediende bedrag lager dan Psetmin, dan ontvangt de aanbieder ook 0 punten. Ook kan men in Negometrix3 instellen dat een prijs buiten de range een KO oplevert.
De voordelen van deze formule zijn:
De formule is absoluut en de rangorde dus niet afhankelijk van de ingediende offertes met de laagste prijs
De formule is gemakkelijk uit te leggen
De nadelen van deze formule zijn:
Een juist gebruik van deze formule vereist enige kennis van de markt en de vermoedelijke inschrijfprijzen.
Door de keuze in prijs/kwaliteit verhouding én de keuze in schaal zijn er twee parameters die invloed hebben op de gevoeligheid van de prijs en daardoor de rangorde.
Gunnen op waarde
Gunnen op waarde is een eenvoudige formule. Alle kwaliteitscriteria worden in de voorbereidende fase al omgezet naar valuta, waarna de verkregen kwaliteitspunten (in €) worden afgetrokken van de totaalprijs. De offerte met de laagste fictieve prijs is de winnaar.
De voordelen van deze formule zijn:
Zeer eenvoudig uit te leggen
Meer bewustwording over de invloed van gunningscriteria
De nadelen van deze formule zijn:
Kan lastig zijn om de financiële meerwaarde van een criterium te bepalen
Relateer prijsscore aan laagste prijs
De Relateer prijsscore aan laagste prijs (voorheen low bid score) relateert het aantal prijspunten aan de laagste (beste) prijs. De offerte met de laagste prijs ontvangt altijd het maximale aantal punten. Als een prijs twee keer zo hoog is als de laagste prijs, zal hij twee keer zo weinig punten ontvangen.
De voordelen van de formule zijn:
De formule is gemakkelijk uit te leggen
De nadelen van deze formule zijn:
De formule is relatief wat wil zeggen dat de rangorde afhankelijk is van de ingediende offerte met de laagste prijs
De prijs-kwaliteit verhouding is niet lineair maar hol
Log formule
De log formule is een uitgebreide versie van de low bid scoring. Hij is uitgebreid met een (vooraf in te vullen) coëfficiënt om te bepalen vanaf welke prijs een offerte 0 punten krijgt. Bij een coëfficiënt van 2, zal een prijs die twee keer zo hoog is als de laagste prijs, 0 punten krijgen. Door de toepassing van een logaritmische schaal wordt voorkomen dat er een verandering in de rangorde kan plaatsvinden als de offerte met de laagste prijs wegvalt.
De voordelen van de formule zijn:
De formule is absoluut en de rangorde dus niet afhankelijk van de offerte met de laagste prijs. De schaalverdeling wijzigt overigens wel.
De nadelen van deze formule zijn:
De prijs-kwaliteit verhouding is niet lineair maar hol
Door de keuze in prijs/kwaliteit verhouding én de keuze in schaal zijn er twee parameters die invloed hebben op de gevoeligheid van de prijs en daardoor de rangorde
Niet gemakkelijk uit te leggen
Rangorde op basis van vragenlijst
Rangorde op basis van vragenlijst is geen formule. Deze manier van rekenen levert een rangorde op waarbij enkel gekeken wordt naar de behaalde punten in de vragenlijsten. De prijslijst is leeg en wordt dus niet mee gerekend. Het is de uitkomst van de totale scores in de vragenlijst. Hierbij geldt simpelweg: hoe meer punten, hoe beter de offerte.
De voordelen van de formule zijn:
Gemakkelijk uit te leggen
De nadelen van deze formule zijn:
Prijs mee laten wegen is lastig(er) door het ontbreken van de prijslijst
Superformule
De superformule berekent de beste offerte aan de hand van een vooraf ingesteld referentiekader. Negometrix3 heeft vier variabelen nodig om de formule te laten werken. Één van deze variabelen is standaard (maximale kwaliteit = 100%). In de voorbereiding dient de inkoper het volgende in te schatten:
Referentieprijs = variabele
Referentiekwaliteit = variabele tussen 50% en 100%
Maximale kwaliteit = 100%
Maximale prijs bij 100% = variabele
Het idee achter de superformule is dat de inkoper een sterke voorkeur heeft voor de ‘referentie offerte’. Een duurdere offerte is alleen aantrekkelijk als er extra kwaliteit wordt geboden (dus niet lineair extra, maar daarbovenop extra). In de uitkomst van de formule is de winnaar degene met de laagste uitkomst.
Geadviseerd wordt om de superformule niet te gebruiken zonder zich erin te verdiepen. Het gebruik van deze formule vereist namelijk een andere manier van denken. De gedachte hierachter is dat gunningscriteria slechts een klein gedeelte zijn van de totale kwaliteit. Een groot gedeelte van de totale kwaliteit wordt immers al in de eisen gewaarborgd.
De voordelen van de formule zijn:
Men heeft niet altijd de behoefte aan een 100% kwaliteitsscore (waar ook voor betaald moet worden) wat door deze formule ‘ontmoedigd’ wordt.
Aanbieders worden door de formule richting de referentieprijs/kwaliteit ‘geduwd’ waardoor er minder snel verrassende inschrijvingen kunnen voorkomen.
De nadelen van deze formule zijn:
De formule is zeer lastig uit te leggen
De aanbestedende dienst moet vooraf een juiste inschatting kunnen maken van de verwachte prijs en kwaliteit en in kunnen schatten welke verhoudingen er tussen prijs en kwaliteit kunnen afspelen